İran’da, ekonomik sorunlara yönelik tepkinin ortaya konulması ile başlayan kitlesel hareketler 4. Gününe girmek üzere. Kitleler, yoksulluk, işsizlik, hayat pahalılığı sorunlarına tepkilerini göstermek adına sokaklardalar. Fakat ilk günden bugüne, söz konusu ekonomik sorunlar ve bu sorunların çözümsüzlüğünün sorumlusu kitleler tarafından büyük ölçekte Hasan Ruhani olarak ilan edilmiş durumda. Ruhani, tam da rejimin arzu ettiği biçimde kitlelerin nazarında ekonomik sorunların çözümsüzlüğünün tek sorumlusu haline getirilmeye yakın.
Rejimin, kendi güç ve etkinliğini korumak adına, mayıs ayındaki seçimlerden bu yana Ruhani üzerinde baskı kurma çabası, bu protesto gösterilerinin bir senaryo olarak ortaya çıkmasına yol açtı. Toplumla doğrudan temasta olan güvenlik ve istihbarat aygıtları vasıtasıyla rejim, toplumdaki özellikle ekonomik sorunlardan kaynaklanan huzursuzlukları net biçimde gözlemlemekteydi. Rejimin kurgusu, bu huzursuzluk zemininde, örtülü bir dahiliyet içinde kitleleri sokağa çekerek Ruhani’nin tüm sorunlardan sorumlu tutulması, baskılanması ve hatta görevden el çektirilerek rejimin gücü ve iktidarını pekiştirmesi üzerine kurulu durumda. Bu süreçte ABD, rejimin senaryosunu boşa çıkarabilmek adına hamleler gerçekleştirmekte. Buna göre ABD, ilk günden itibaren göstericileri sahiplenme ve desteklenme yönünde bir tutum göstermiş, rejimin ekonomik sorun zemininde oluşturduğu kurguyu ulusal güvenlik, devlet güvenliği ve kamu düzenine yönelik tehdit zeminine çekerek tüm bu olayların ekonomik sorunlardan kaynaklanmadığı, ABD fitnesinin tüm bu gelişmelerin kaynağı olduğu yönünde bir algıyı inşa etmeye çalışmış ve çalışmaktadır. Bu yolla ABD, Ruhani’yi hedef alan bu rejim kurgusunu boşa çıkarabilecektir. Lakin, kitlelerin yapısı ve söylemlerinin seyri bu konuda net bir görünüm sunacak olan tek unsurdur. Zira, halihazırda kitlelerin tepkisinin ekonomik sorunlardan daha çok doğrudan rejime ve yöneticilere yönelmesi şuan için ABD’nin hamlesinin başarılı olduğu yorumunun yapılmasına imkan verebilir. Fakat buna karşı rejimin ne şekilde bir hamle yapacağını dikkatle izlemek gerekiyor.
Çağatay BALCI/kafkassam