Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarının gündeme geldiği günden beri GKRY, ’’Yunanistan, İsrail, Rusya, Suriye, Mısır ve diğer bölge ülkeleri’’ ile birbiri ardına anlaşmalar imzaladı. Rum tarafının imzaladığı anlaşmaların satır aralarına bakıldığında ’’Kıbrıs görüşme süreci ve enerji konularında’’ kendilerini garantiye almak istediği açıkça görülmektedir.
Ancak, uluslararası ilişkilerde daha büyük çıkarlar söz konusu olduğu zaman, geçmişte yapılan anlaşmaların hükümlerini yitirdiği görülmüştür. Tarihte bunun pek çok örneği vardır.
Türkiye’nin önce İsrail ve Rusya ile ardından Mısır, Suriye, Irak ve diğer bölge ülkeleri ile de ilişkilerini düzelteceği yönünde açıklamalar yapması Rum tarafının endişelenmesine neden olmuştur.
Rusya, Suriye’deki savaşın bir an önce bitmesini istiyor. Böylelikle hem Suriye’nin 2011’de kendisine verdiği enerji arama, çıkarma ve pazarlama yetkisini, hem de 1971’den buyana kendisine verilmiş olan askeri üssünü daha etkin şekilde kullanmak istiyor. GKRY ise böyle bir durumda Rusya’nın kendisine olan ihtiyacının azalacağının farkındadır.
Tüm bu gelişmeler neticesinde GKRY, çok güvendiği İsrail, Rusya ve diğer bazı ülkelerinin kendilerini saf dışı bırakarak Türkiye’yi tercih etmelerinden büyük endişe duymaktadır. Bu çerçevede geçtiğimiz hafta Başpiskopos 2.Hrisostomos’un, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la, GKRY Başkanı Nikos Anastasiadis’in de İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile sürpriz şekilde görüşmeleri Rum tarafının içinde bulunduğu panik halini açıkça göstermektedir.
Rumların panik olmasının bir diğer nedeninin de Vladimir Putin’in Alman Bild gazetesine vermiş olduğu röportajı olduğunu düşünüyorum. Putin röportajında özetle “Siz bana dost mu? Düşman mı? olduğumu soruyorsunuz. Devletlerarası ilişkiler, insan ilişkilerinden oldukça farklıdır. Devletlerarasında dost düşman yoktur. Karşılıklı çıkarlara dayalı hesap vardır. Ben 146 milyon Rusya halkının dünya arenasında çıkarlarını savunmak durumunda olan Rusya Devlet Başkanıyım’’ demişti.
Putin’in sözleri bana “İngiltere’nin ebedi dostları ve ebedi düşmanları yoktur, çıkarları vardır” sözlerini hatırlattı.
Mevcut gelişmeler çerçevesinde Doğu Akdeniz’de, İsrail, Mısır, Suriye, Irak ve diğer bölge ülkelerinin enerji kaynaklarının Türkiye(TANAP) ve Yunanistan(TAP) üzerinden Avrupa’ya taşınarak pazarlanma projesi acaba GKRY’nin şımarık ve olumsuz tavırlarına feda edilebilir mi?
GKRY sırtını dayadığı ülkelere güvenerek ‘’Türk tarafı benim istediklerimi yapmak zorunda’’ gibi bir anlayışla Kıbrıs müzakerelerinde ayak sürümeye devam ediyor. GKRY bu kez de Kıbrıs konusunun çözülmesini engellemesi halinde bugüne kadar destek aldığı ülkelerin bir anda desteklerini yitirmekle karşı karşıya kalabilir.
Böyle bir durumda Kıbrıs Türk tarafının yeni bir statü kazanması gündeme gelecektir. Ayrıca Güney Kıbrıs’ın Doğu Akdeniz’deki enerji projelerinden dışlanması da söz konusu olabilir. İşte Rum tarafının paniklemesine neden olan durumlar bunlardır.
Milliyet
Gökhan Güler
