Genelkurmay başkanı Riyad’da ordu Suriye’de!
Suriye sınırında Türkmen Dağında yoğunlaşan savaş, farklı bir aşamaya geçmek üzere. Suriye’nin kuzeybatısında Türkmen Dağı bölgesindeki Türkmen siviller, Suriye rejimine bağlı ordunun havadan Rus savaş uçaklarının desteğiyle bölgede ilerlemesi üzerine Türkiye’ye geçmeye başladı. Rusya’nın Türkmen Dağı’na yönelik saldırıları nedeniyle Yayladağı’na son iki günde bin 600’e yakın kişi sığındı. Gidecek yeri olmayan aileler okullarda ağırlandı. Türkmen Dağı’na yönelik bombardımandan kaçan Türkmen ve Suriyeli sığınmacılar, iki günlük yürüyüşün ardından Türkiye sınırı yakınlarında kurulan çadır kente geliyor. Çadır kentte yaklaşık 15 bin Türkmenin kaldığı tahmin ediliyor.
Suriye ordusu, Rus savaş uçaklarının hava desteğiyle Türkiye sınırında bulunan ve stratejik öneme sahip olan Lazkiye kentinin kuzeydoğusundaki Navara kasabasını muhaliflerin elinden aldı. Ordu, Halep doğusunda ise Tel Maksur kasabasını IŞİD’denele geçirdi. Türkmen güçleri ile Rusya’nın desteğindeki Esad güçleri arasında süren çatışmalarda Türkmenlerin 2. Sahil Tümeni komutanlarından Samir Baldır hayatını kaybetti. Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa, yoğun çatışmalar sonucu Kelez tepelerinin Esad güçlerinden geri alındığını ve Türkmenlerin Murt’a doğru ilerlediğini bildirdi.
Türk Silahlı kuvvetleri sınırı geçiyor. Türkmen dağını ağır bombardımana tutan Rus hava kuvvetleri ile kara harekâtını yürüten Hizbullah, İran ve Baas birliklerinden oluşan karma orduyu püskürtmenin hazırlıkları tamamlandı. Öncelik diplomatik girişimlerde. Dışişleri Bakanlığının, Rus Hava Kuvvetleri’ne ait SU-34 tipi savaş uçağının Türkiye hava sahasını ihlal ettiği ve ihlal öncesi uçağın Türk hava radar unsurlarınca defalarca Rusça ve İngilizce ikaz edildiği açıklamasının ardından, Cumhurbaşkanı Erdoğan “sonuçlarına katlanır” diyerek Rusya’yı uyardı. Rusya ise suçlamayı “asılsız propaganda” diye niteledi.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon Sözcüsü Mark Wright, Rus savaş uçağının Türk hava sahasını ihlal ettiği iddiasını yineleyerek “Rusya, bölgede istikrarsızlığı artıracak eylemlerine son vermeli” dedi. Rus savaş uçağının Türk hava sahasını ihlali sonrası Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı ve bahse konu ihlal, kuvvetle protesto edilmiş ve kınandı. ir Rus savaş uçağının geçtiğimiz cuma günü Türk hava sahasını ihlal ettiği iddiasını değerlendiren Rusya Federasyon Konseyi’nin Dışişleri Komitesi Başkanı Konstantin Kosaçev, Ankara’nın Rusya’nın Suriye’deki terörle mücadele operasyonuna kusur bulmak için bahane aradığını söyledi.
Rusya’nın angajman kurallarını hiçe sayarak hava sahasını ihlal etmesinden sonra Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı ana jet üslerinde alarm “turuncu alarm” seviyesine geçildi. Diyarbakır’a çok sayıda F-16 savaş uçağı da takviye gönderildi. Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve bağlı Amasya, Ankara, Balıkesir, Diyarbakır ve Malatya ana jet üslerinde, “her an her şeye hazırlıklı olunması” anlamına gelen “Turuncu” alarm seviyesine geçildi. TSK tarafından Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü’ndeki pilotlara da olası ihlal ve diğer durumlarda “emir” beklemeden “vurma” yetkisi verildi.
Türkiye’nin yeniden Rus uçaklarının hava sahasını ihlal ettiğini gündeme getirmesiyle birlikte Mardin’in Nusaybin ilçesine 500 metre mesafedeki Rojava’nın Kamışlo hava semalarında Rus jetleri sık sık uçmaya başladı. Geçtiğimiz günlerde Kamışlo kentindeki havalimanında Rus askerlerin varlığı medyaya yansımıştı. Daha önce haftada 1 yolcu uçağının uğradığı söz konusu havalimanı, son günlerde sık sık kargo uçakları ve jetler tarafından kullanılıyor. Kamışlo Havalimanı’nda, günde 5 defa kalkış ve iniş hareketliği yaşanıyor.
Türkiye savaş öncesinde ABD ve AB ülkeleri ile temas halinde. Bu çerçevede Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu; göreve yeni getirilen Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Casim El Sani, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond ile Suriye konulu telefon görüşmeleri yaptı. ile Suriye konulu bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Bu telefon trafiğini yorumlayan uzmanlara göre; Türkiye NATO Müttefiklerini bilgilendiriyor ve destek istiyor.
Bu arada Başbakan Davutoğlu’nun Suudi Arabistan ziyareti de dikkatle izleniyor. Başbakana eşlik eden isimlerin güvenlikle ilgili olması, Suudilerle Türklerin Suriye ve Yemen konusu masaya yatırdıkları şeklinde yorumlanıyor. Türkiye Başbakanı’na Riyad ziyaretinde Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan, Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, İçişleri Bakanı Efkan Ala, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ile Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım eşlik ediyor.
Ziyareti anlamlı kılan ve Suriye’deki son durumla ilişkilendirilmesine yol açan bir başka ziyaretçinin askeri kimliği. Türkiye Genelkurmay Başkanı da Başbakan Ahmet Davutoğlu’yla eşzamanlı olarak, Riyad’da. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Suudi Arabistan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Abdul Rahman Bin Saleh Albanyan’ın resmi davetlisi olarak 30 Ocak-1 Şubat 2016 tarihleri arasında Suudi Arabistan’a ziyarette bulunuyor. Asıl önemli olan Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da resmi temaslarda bulunan Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, Suudi Arabistan İkinci Veliahtı ve Savunma Bakanı Prens Muhammed binSelman’ı kabulünde yaptığı “Gerek Suriye’deki muhalif unsurlara, ılımlı muhalefete verdikleri zarar, gerekse Türk hava sahasına yönelik sürdürdükleri tehditkâr tutum Rusya’nın menfaatine değildir” açıklaması.
Türkmen Dağı’nda konuşlu Türkmenlere yönelik Rusya-İran-Hizbullah-Baas operasyonları, ayrıca PYD/YPG’nin Türkiye’nin kırmızıçizgi ilan ettiği ‘Fırat’ın batısı’na geçme hazırlıkları, Ceraplus’u elinde bulunduran IŞİD güçlerinin Türk ordusunu taciz eden sınırı aşma girişimleri, Türk ordusunun Suriye sınırını geçerek, şer odaklarını etkisizleştirmesini her geçen gün elzem kılıyor. Türkiye’nin savaş hazırlıkları İngilizlerinden dikkatinden kaçmıyor. Times gazetesi, Türkiye ve Rusya’nın Suriye topraklarında çatışmaya girebileceğini, iki ülkenin de Suriye sınırındaki askeri varlığını güçlendirdiğini belirtti.
Haberde; “Türkiye’nin, IŞİD’in denetimindeki Cerablus’a yakın bir bölgede, sınırın kendi tarafındaki mayınları temizlemeye başladığı, bunun Türkiye’nin bir kara harekatı hazırlığında olabileceğine işaret ettiği, Kremlin’in de Kürt güçlerle yakınlaştığı, bu hafta ülkenin kuzeydoğusunda Rus subayların Türkiye’nin burnunun dibindeki Cerablus’a bir operasyonu planlamak için Kürt yetkililerle bir araya geldiği, Rusya’nın askeri havaalanı inşa ettiği Kürtlerin denetimindeki Kamışlı’da 200 asker konuşlandırdığı” ifade ediliyor.
Yine aynı konuda savaş alarmı veren bir başka analiz haber, Independent gazetesinin Ortadoğu muhabiri Patrick Cockborn’a ait. Patrick Cockborn’a göre; Türkiye ve Rusya arasında sert bir söz düellosu yaşanıyor. Cockborn; “Suriye’de dengelerin Esad yönetimi lehine değiştiğini ve Kürtlerin Türkiye sınırını ele geçirmek üzere olduğunu söyleyerek “Erdoğan yenilgidense müdahaleyi seçebilir” diyor. Başka kaynaklar ise, Türkiye’nin Suriye sınırında bir Rus savaş uçağını vurmasından bir ay önce Rus askeri istihbaratı Devlet Başkanı Vladimir Putin’i, Ankara’nın bu yönde bir planı olduğuna dair uyardığını, Türkiye’nin Suriye sınırlarındaki kaosa daha fazla göz yummayacağını vurguluyor.
Son gelişme ise akıl alacak gibi değil. Rus hava filosunun ve 200 civarında Rus asker ve danışmanın bulunduğu Kamışlı’ya TSK çıkartma yaptı. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait bir birlik Rojava’nın (Suriye Kürdistanı) sembolik başkenti olarak bilinen Kamışlo kentine bağlı sınır bölgesinde üç ayrı noktada konuşlandı. Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) Kamışlo Sorumlusu Şemdin Nebi, TSK’ya bağlı birliğin, kentin kuzeydoğusunda Latifiye köyü yakınlarına geldiğini söyledi. Şemdin Nebi, söz konusu birliğin panzer ve askeri araçlarla karşıya geçerek Rojava sınırının 25 metre içerisinde 3 ayrı noktaya yerleştiğini kaydetti.Salı günü bir Türk askeri birliği, Rojava’da Derik’in Sermsah köyü yakınlarında, sınırdan 150 metre içeri girip, Tıl Efrit tepesinde konuşlanmıştı. Söz konusu birliğin bölgedeki köylülere, “Türkiye – Suriye sınırında tedbir amaçlı geldiklerini” söylediği öğrenilmişti.
Aslında bu tür sınır ötesi konuşlanmalar öncede gerçeklemişti. Türkiye, Cerablus’un YPG’nin başını çektiği Demokratik Suriye Güçleri’nin eline geçmemesi için ÖSO’ya bağlı Türkmen gruplara talimat verdi. Ardından mayın temizleme gerekçesiyle Türk birliğinin sınır ötesi intikali gerçekleştirildi. Türk ordusu IŞİD’in elinde olan Cerablus’a girdi. Sonuç itibarıyla Türk ordusu ‘güvenli bölge’nin tesisi ve mayın temizleme gerekçesiyle sınırı geçti ve Cerablus’a giriş yaptı. Ama daha önce 17 Ocak’ta bir Türk birliği, Hatay ve Gaziantep sınırından PYD kontrolündeki Efrin’in (Afrin) Hemame köyüne girmişti. Tank ve ağır silahlarla donatılmış birlik halen aynı noktada görevini sürdürüyor. Bunun üzerine Afrin kantonu İçişleri Konseyi, olağanüstü koşulları gerekçe göstererek, Afrin’de yaşayanların can güvenlikleri için Türkiye’ye geçişlerini yasakladı. Son gelişme ise Türkiye’nin Suriye operasyonunu kolaylaştıran bir hareketlilikle ilgili. IŞİD güçlerinin Rojava’nın (Suriye Kürdistanı) Kobani bölgesinde yeniden harekete geçtiği belirtiliyor.
Türk ordusunun sınır ötesi konuşlanması, yetkililerin NATO müttefikleri ile temasları, Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı ana jet üslerinde alarm “turuncu alarm” seviyesine geçilmesi, sınırdaki ordu birliklerine vur emri verilmesi, Türkiye’nin Suriye’de yeni sayfa araladığını gösteriyor. En önemlisi CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, Rus uçağının hava sahasını ihlaliyle ilgili, “Eğer angajman kurallarına uyulmuyorsa gereğinin yapılması bizim beklentimizdir” sözleri, Times ve Independent gazetelerinde yer alan Türk Ordusunun Suriye’de Rusya ile savaşmaya başladığı haberleri, bu savaşın çoktan başladığını gösteriyor.
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
omurcelikdonmez@hotmail.com
