Azerbaycanda milletimizin adıyla bağli en çox istifade edilen ifadeler ise “Azerbaycanli”, “Azeri”, “Azerbaycan Türkü”, “Türk” terminleridir.
Qeyd edim ki, bir milletin adi “esasen tarix, dil, etnik kimlik, ortaq veten ve bir arada yaşama iradesi kimi müxtelif amillerin sentezinden ireli gelen siyasi, hüquqi ve sosyoloji adlandırma” kimi xarakterize edile biler. Bu menada yuxaridaki adlandırmalari baxaq:
1. Azeri: Bi termin tarixi olaraq bir zamanlar fars esilli olan bir tayfani ifade edir. Siyasi olaraq da İranci Ehmed Kesrevinin populyarlasdirdiği bir termindir.Xüsusen İranda anlam etibiyle “asimile edilerek Türk olmuş” bir xalqi ifade etmek üçun ifade edilir ve bildiyime göre Cenubi Azerbaycandaki insanlar üçün tehqir edici bir ifade sayılır. “Azeri” ifadesi çox yanlıs olaraq Türkiyede de geniş istifade edilir. Türkiye literaturuna girmesinde meşhur Fuad Körpülunun rolu olduğu deyilir. Evveller bu ifade Türkiyedeki esasen İgdir, Qars, Erzurum ve s. bölgelerde yaşayan Azerbaycan esilli insanlari ifade etmek üçün ifade edilirdi.Esasen 1980-ci illerin sonundan etibaren bu ifade Azerbaycandaki insanlari ifade edecek sekilde genişlendi.Hazırda bu ifade Azerbaycanda da şeirlerde, mahnilarda, jurnalistikada ve siyasi edebiyyatda özüne yer tapıb. Bu ifadenin populyarlaşmasında yanliş yanaşma ile yanaşi İran motivinin rolu olub mu? Bunu demek çetindir, ancaq İranın bu veziyyetden qetiyyen narazi olmadığını ve hetda bunu hazırda teşviq etdiyini rahatlıqla demek olar.
Dr. Nazim Cafersoy
