Trump’ın Kudüs’ü başkent tanıdıklarını açıklamasından sonra Ortadoğu’da zaten var olan ve bu kararla tavan yapan ABD aleyhtarlığı topyekûn karşı dalgaya dönüştü. İsrail’in başkentini Kudüs olarak tanıyan ABD kararını tersine çevirmek için deklarasyon metni hazırlayan BM’nin teklifi 14 ülke tarafından kabul edilirken, ABD tarafından veto etmesiyle teklif reddedilmiş oldu.(1) ABD’nin bölge politikası; Mısır ve Suudi Arabistan’ı İsrail’le stratejik ortaklık temelinde buluşturdu. Mısır zaten bu yolun yolcusu. ABD başkanı Jimmy Carter’ın gözetiminde gerçekleşen, Mısır devlet başkanı Enver Sedat ile İsrail başbakanı Menahem Begin arasında, 12 gün süren gizli pazarlıkların ardından, 17 Eylül 1978’de imzalanan Camp David Sözleşmesiyle, ilk kez bir Arap ülkesi İsrail’i resmen tanımıştı.
Suudiler İsrail oğulları ile akrabalıklarının hatırına rahmetli Kral Faysal hariç şimdiye kadar ciddi bir muhalefet sergilemediler. İflas eden tüccar eski defterleri karıştırırmış. O hesap, 1948 savaşında Kral Abdulaziz’in Kudüs savunması için gönderdiği ordunun Komutanı Suudi savaşçı Fehd el-Marik’iyi gündeme getirip sözde İslam âleminin gazını alma derdindeler. Fehd el-Marik, 1948 savaşına Suudi Arabistan’dan katılan gönüllülerden biriydi. Filistin’deki Arap Kurutuluş Ordusu içerisinde yer alan ve Kral Abdulaziz’in emriyle kurulan Arap alayının komutanıydı. Kral Selman, 27 yıl önce Kral Abdullah bin Abdülaziz’in sarayına çıkan sokağın adının Fehd el-Marik sokağı olarak değiştirilmesi talimatını verdi.(2)
Suud yönetimi Fehd el-Marik’in misyonunu tarihe gömmekle meşgul. Bir yandan Suudi Arabistan Müftüsü ve Ulema Heyeti Başkanı Abdülaziz Al-i Şeyh gibi ‘belam’ kılıklı müsveddelerin verdiği fetvalarla Hamas hareketini terör örgütü ilan ediyor, İsrail’le savaşmanın caiz olmadığını belirtiyor, Hizbullah’a karşı İsrail ordusuyla iş birliği yapılabileceğini savunuyor.(3) Diğer yandan 26 şubat 2017’de Suudi Arabistan İstihbarat Genel Başkanı Halid el Humeydan, İsrail’e gizli bir ziyaret gerçekleştiriyor. Ziyarette ABD-İsrail-Suudi Arabistan ittifakı ve İran’a karşı işbirliği konularında görüş alış verişinde bulunuluyor. El Humeydan daha sonra Ramallah’a geçiyor ve İran’la ilişkilerini geliştirmemesi konusunda Filistinlileri uyarıyor.(4)
Birkaç gün önce, Ortadoğu’da ABD çıkarlarına uygun bir güç dengesi peşinde olan Trump; açıkladığı Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi’nde hâlihazırdaki Ortadoğu politikasına yön veren ve daha güçlü bir biçimde yön vermeye devam edecek unsurun, Suriye savaşı sonrasında bölgede artan İran nüfuzunun Suudi Arabistan’ın patronluğunda dengelenmesi olduğunu duyurmuştu. Trump belgede İran için; ‘dünyanın en önde gelen terör destekçisi devleti’ ifadesi kullanırken, Suudi Arabistan ve Mısır’ı müttefik ilan etti.(5) Hemen arkasından ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü Mike Pompeo’u Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a gönderdi. Trump’ın adamı Mike Pompeo; 2013’te ‘İslam adına yapılan terör eylemlerini kınamayan Müslüman liderlerin bu eylemlerde potansiyel suç ortağı olduğunu’ söyleyince Amerikalı Müslümanların tepkisini çekmişti.(6)
Mike Pompeo; Washington’da İran karşıtı söylemleriyle tanınıyor. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Riyad’daki Yemame Sarayı’nda CIA Başkanı Mike Pompeo’yu kabul etti. Görüşmede iki ülke arasındaki ilişkiler ve bölgedeki son gelişmeler değerlendirildi. Suudi Arabistan’ın ABD Büyükelçisi Halid bin Selman bin Abdulaziz, Krallık Divan Başkanı Halid el- İsa, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr ve Milli İstihbarat Başkanı Halid el- Humeydan’da görüşmede hazır bulundu.(7) CIA Direktörü Mike Pompeo’un Riyad ziyaretinde karşılama töreni düzenleyen Yemen’deki Husiler, Kral ve CIA başkanı görüşmesi sırasında balistik füzeyle saldırdı. Suudi Arabistan yetkilileri bir füzeyi imha ettiklerini açıkladı. Bir diğer gelişme de Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı’na bağlı Gümrük Müdürlüğü tarafından Katar ile olan tek kara sınır kapısı, Selva Sınır Kapısı’nın nihai olarak kapatılması konusunda genelge yayınlanmasıydı.(8) Alem buysa kral benim diyen Suud yönetimi CIA başkanı Mike Pompeo’un talimatları doğrultusunda Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ın kulağını çekmek için Riyad’a çağırdı. Mahmut Abbas, Kral Selman ile görüştürülecek. Ne diyecekleri belli, “- akıllı olun Türkiye’nin peşine takılmayın, paraysa para, yardımsa yardım. Yeter ki dostumuz İsrail’i gücendirecek adım atmayın.”
Bakınız:
1- http://www.salom.com.tr/haber-105281-abd_kudus_kararini_tersine_cevirecek_bm_deklarasyonunu_veto_etti.html
2- https://turkish.aawsat.com/2017/12/article55368516/fehd-el-marik-suudi-arabistanin-filistin-savasi
3- http://www.milligazete.com.tr/haber/1420902/suudi-arabistan-muftusunden-skandal-fetva-hamas-teror-orgutudur-israille-savasmak-caiz-degil#
4- http://www.7sabah.com.tr/haber/10755/israil-ve-suudi-arabistan-irani-gorustu/
5- http://www.hurriyet.com.tr/trump-ulusal-guvenlik-strateji-belgesini-acikladi-s-arabistan-muttefik-iran-teror-destekcisi-devlet-40682623
6-https://kafkassam.com/cianin-yeni-patronu-mike-pompeo-kimdir.html
7- https://turkish.aawsat.com/2017/12/article55369189/kral-selman-cia-baskani-pompeoyu-kabul-etti
8- http://www.internethaber.com/suudi-arabistandan-flas-katar-hamlesi-1832368h.htm
Ömür Çelikdönmez
Twitter: @oc32oc39
